İşitme Kaybı Nedir?

İşitme Kaybı Nedir?

İşitme kaybı, kulak ve beyin arasındaki işitme yollarında bir problem olması nedeniyle sesleri algılamada zorluk yaşanması durumudur. Bu durum, kısmi veya tam işitme kaybına neden olabilir. İşitme kaybı doğuştan olabilir veya sonradan gelişebilir.İşitme kaybı, genellikle hafif, orta, ileri ve çok ileri düzeyde olmak üzere derecelere ayrılır. Tedavi edilebilir ya da kalıcı olabilir ve ilerleyici ya da ani gelişebilir.

İşitme Kaybının Nedenleri Nelerdir?

İşitme kaybına neden olan birçok faktör bulunmaktadır. İşitme kaybı doğumsal ya da sonradan edinilmiş olabilir.

1. Doğumsal (Konjenital) Nedenler

• Genetik Faktörler: Ailede işitme kaybı öyküsü varsa, doğuştan işitme kaybı riski daha yüksektir.
• Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar: Erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve doğumda oksijen eksikliği işitme kaybına neden olabilir.
• Annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlar: Kızamıkçık, sitomegalovirüs veya toksoplazma gibi enfeksiyonlar doğuştan işitme kaybına yol açabilir.

2. Sonradan Gelişen Nedenler

• Yaşlanma (Presbiakuzi): İleri yaşlarda iç kulakta işitme hücrelerinin yıpranması işitme kaybına neden olabilir.
• Yüksek Ses Maruziyeti: Sürekli yüksek sese maruz kalmak iç kulaktaki tüy hücrelerine zarar vererek işitme kaybına yol açabilir.
• Kulak Enfeksiyonları: Orta kulak iltihabı (otitis media) işitme fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
• Kulak Tıkanıklığı: Kulak kiri (buşon), işitme kaybına neden olabilir ve temizlendiğinde işitme normale dönebilir.
• İç Kulak Travmaları: Kafa travmaları ve kulak yaralanmaları işitme duyusunun kaybolmasına neden olabilir.
• Ototoksik İlaçlar: Bazı antibiyotikler ve kemoterapi ilaçları iç kulak yapılarına zarar vererek işitme kaybına yol açabilir.
• Meniere Hastalığı: İç kulakta sıvı birikmesi ile işitme kaybı ve baş dönmesine neden olan bir hastalıktır.
• Tümörler: İşitme siniri üzerindeki tümörler (akustik nörinom), işitme kaybına neden olabilir.

İşitme Kaybı Belirtileri Nelerdir?

İşitme kaybı, kişinin günlük yaşamda fark edebileceği bazı belirtiler ile kendini gösterebilir.

• Karşılıklı konuşmaları anlamakta zorlanma
• İnsanlardan söylediklerini tekrar etmesini isteme
• Televizyon veya radyonun sesini yüksek açma ihtiyacı
• Telefonla konuşurken zorlanma
• Kalabalık ortamlarda konuşmaları ayırt edememe
• Kulakta çınlama (tinnitus) hissi
• Denge sorunları ve baş dönmesi

Bu belirtilerden biri veya birkaçı sizde mevcutsa, işitme testi yaptırmak için bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanına danışmanız önerilir.

İşitme Kaybı Dereceleri

İşitme kaybı, şiddetine göre farklı derecelerde sınıflandırılır:

• Hafif İşitme Kaybı (20-40 dB): Fısıltı sesleri duyulamaz, ancak normal konuşmalar genellikle duyulur.
• Orta Dereceli İşitme Kaybı (40-60 dB): Normal konuşmalar zorlukla duyulabilir, özellikle kalabalık ortamlarda iletişim zorlaşır.
• İleri Dereceli İşitme Kaybı (60-80 dB): Sadece yüksek sesler duyulabilir, normal konuşmalar zor algılanır.
• Çok İleri Dereceli İşitme Kaybı (80 dB ve üzeri): Konuşmalar ve çevresel sesler neredeyse hiç duyulamaz, işitme cihazı veya koklear implant gerektirebilir.

İşitme Kaybı Nasıl Teşhis Edilir?

İşitme kaybının nedenini belirlemek için doktorunuz aşağıdaki testleri önerebilir:

• Odyometri Testi: İşitme seviyesini ölçen detaylı bir testtir.
• Timpanometri: Orta kulak basıncını ölçerek kulak zarındaki hareketliliği değerlendirir.
• ABR (Beyin Sapı İşitsel Yanıt Testi): İşitme sinirlerinin çalışma durumunu belirler.
• BT veya MR Görüntüleme: İşitme siniri tümörleri gibi yapısal problemlerin değerlendirilmesi için kullanılır.

İşitme Kaybı Tedavi Yöntemleri

İşitme kaybının tedavisi, sebebine ve şiddetine bağlı olarak değişir.

1. İlaç ve Medikal Tedaviler

• Kulak enfeksiyonlarına bağlı işitme kaybında antibiyotik tedavisi uygulanabilir.
• Meniere hastalığı gibi durumlarda diüretik ve kortikosteroid ilaçlar kullanılabilir.

2. İşitme Cihazları

• Hafif ve orta dereceli işitme kayıplarında kullanılan cihazlar, sesleri yükselterek kişinin duyma yetisini artırır.

3. Koklear İmplant

• Çok ileri işitme kaybı olan bireyler için iç kulağa yerleştirilen elektronik cihazdır.

4. Cerrahi Müdahaleler

• Orta kulakta kemik hasarı veya tümör varlığı durumunda cerrahi operasyon gerekebilir.

İşitme Kaybını Önlemek İçin Neler Yapılmalı?

• Yüksek sesli ortamlardan kaçının ve kulak koruyucu kullanın.
• Kulak hijyenine dikkat edin, kulak çubuğu kullanımını sınırlayın.
• Kulağa zarar verebilecek ototoksik ilaçlardan kaçının.
• Düzenli olarak işitme testleri yaptırın.

Sonuç

İşitme kaybı, farklı nedenlerle ortaya çıkabilen bir sağlık sorunudur ve erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir veya ilerlemesi yavaşlatılabilir. İşitme cihazları, koklear implant ve cerrahi müdahaleler işitme kaybının etkilerini azaltmada yardımcı olabilir. İşitme duyunuzda azalma fark ediyorsanız, bir KBB uzmanına danışmanız önemlidir.

Sık Sorulan Sorular

• Ani işitme kaybı nedir ve acil müdahale gerekir mi?

Ani işitme kaybı, genellikle bir kulağı etkileyen ve 72 saat içinde hızla gelişen bir durumdur. Sabah uyanıldığında fark edilebilir ve kulakta tıkanıklık hissi ile karıştırılabilir. Viral enfeksiyonlar, dolaşım bozuklukları, bağışıklık sistemi hastalıkları ve nadiren tümörler gibi nedenlerle de ortaya çıkabilir. Bu durum tıbbi bir acil durum olarak kabul edilir ve tedaviye ilk 24 ile 48 saat içerisinde başlanmalıdır.

• İşitme kaybı sadece yaşlılarda mı görülür?

Hayır, işitme kaybı sadece yaşlılar için değil, her yaştaki kişiyi etkileyebilen bir durumdur. Genetik faktörler, doğum komplikasyonları, kulak enfeksiyonları, yüksek ses seviyeleri, travmalar ve ototoksik ilaçlar gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. 

• Tek kulakta işitme kaybı neden olur, tedavisi mümkün müdür?

Tek kulakta işitme kaybı, birçok nedenden kaynaklanabilir. Ani işitme kaybı, kulak zarı sorunları, tümörler, iç kulak yaralanmaları, kulak enfeksiyonları ve sinirsel bozukluklar gibi sebepler arasında yer alır. Tedavi ise duruma göre değişiklik gösterir; antibiyotik tedavisi enfeksiyona bağlı ise yeterli olabilirken, sinirsel kaynaklı kayıplarda işitme cihazı ve koklear implant gerekebilir. Nadiren cerrahi müdahale de gerekebilir.

• İletim tipi işitme kaybı nedir ve kalıcı mıdır?

İletim tipi işitme kaybı, sesin orta ya da dış kulaktan iç kulağa aktarılmasında sorun olduğunda meydana gelir. Bu tür işitme kaybı kulak kiri birikmesi, kulak zarı delinmesi, orta kulak iltihapları veya orta kulak kemiklerinde hareket kısıtlılığı gibi nedenlerden kaynaklanır. Çoğu iletim tipi işitme kaybı geçicidir ve tedavi edilerek işitme normale dönebilir.