Halk Arasında Göbek Düşmesi, Tıpta Göbek Fıtığı: Aynı Şey mi?

Halk arasında yaygın olarak bilinen göbek düşmesi, tıbbi literatürde göbek fıtığı olarak adlandırılmaktadır. Göbek düşmesi, karın duvarındaki zayıf bir noktadan iç organların dışarı doğru çıkmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Göbek bölgesinde oluşan bu çıkıntı, zorlanarak öksürme, ağır kaldırma veya zorlanma sırasında ortaya çıkabilir. Göbek düşmesi ya da bilinen diğer adıyla göbek fıtığı, tedavi edilmediği takdirde ciddi sorunlara yol açabileceği için uzman bir hekim tarafından değerlendirilip gerekli müdahalelerin yapılması önemlidir.

Göbek Düşmesi Nedir?

Göbek düşmesi, karın bölgesindeki kasların zayıflığı nedeniyle göbek çıkıntısının artması ve belirginleşmesi durumunu ifade eder. Çekilme hissi, karında boşluk hissi veya mide bulantısı gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.  

Göbek düşmesi, karın bölgesindeki kas zayıflığının yanı sıra, aşırı kilo alma, hamilelik sonrası vücut değişiklikleri veya düzensiz beslenme gibi faktörler sebebiyle de ortaya çıkabilir. Doğum sonrası kadınların karın kaslarının yeniden güçlenmesi için egzersiz yapmaları önerilmektedir.

Tıpta Göbek Fıtığı Nedir?

Karın duvarında bulunan bir zayıf noktadan iç organların veya yağ dokusunun dışarı doğru çıkıntı yapması sonucu oluşan bir sağlık sorunu olan göbek fıtığı, tıbbi literatürde "umbilikal herni" olarak adlandırılmaktadır. Göbeğin etrafında belirgin bir şişlik şeklinde ortaya çıkar ve özellikle öksürme, ıkınma veya ayakta durma gibi durumlarda daha belirgin hale gelebilir.  

Göbek fıtığı nedenleri:

• Karın duvarındaki yapısal zayıflık
• Aşırı kilo ve obezite
• Gebelik sonrası karın kaslarının gevşemesi
• Sık sık ağır kaldırmak veya kronik ıkınma 
• Daha önce geçirilmiş karın ameliyatları
  
  

Göbek ftığı her yaş grubunda görülebilir;

• Erken doğan bebekler arasında, karın duvarının tam olarak gelişmemesi nedeniyle göbek fıtığı karşılaşılan bir durumdur.
  
  
• Yetişkinlerde, kadınlarda gebelik sonrası, erkeklerde ise karın içi basıncını artıran durumlara bağlı olarak gelişebilir.
  
  
• Fiziksel olarak zorlayıcı işlerde çalışanlar, uzun süreli kabızlık veya öksürük yaşayanlar da risk altındadır.
  
  

Göbek fıtığının toplumda görülme oranı yaşa, cinsiyete ve yaşam tarzına göre değişkenlik gösterse de bebeklikte sık rastlanan, yetişkinlikte ise daha nadir ama cerrahi müdahale gerektiren bir durumdur. Küçük ve belirti vermeyen fıtıklar takip edilirken, büyüyen ya da ağrılı olan fıtıklar için cerrahi tedavi gerekebilir.

Göbek Düşmesi Tedavi Seçenekleri

Göbek düşmesinin tedavi edilmesi için ilk olarak, muayene olup tanının konulması gerekiyor. MR, tomografi ve röntgen gibi testler yapıldıktan sonra doktor tarafından teşhis konularak tedavi planı belirlenebilir. Göbek düşmesine karşı halk arasında yaygın olarak kullanılan çeşitli geleneksel yöntemler de vardır;  

• Göbek masajı yapılması,
• Soğuk kompres tekniği ile karına bezle baskı uygulanması,
• Göbeğe bandaj bağlamak,
• Hacamat gibi alternatif uygulamalar.
  
  

Tüm bu uygulamalar geçici rahatlama sağlasa da altta yatan ciddi bir durumu maskeleyebilir. Göbek bölgesindeki şişlik, ağrı veya hassasiyet artıyorsa, kişinin kendi kendine müdahale etmesi önerilmez.  

Şikayetler uzun süredir devam ediyorsa ya da kişinin yaşam kalitesini etkiliyorsa, bir uzman desteği alınmalıdır. Göbekte hissedilen bu tür rahatsızlıkların altında yatan nedenin göbek fıtığı, kas zayıflığı veya başka bir karın içi problem olup olmadığını anlamak için bir genel cerrahi uzmanı tarafından değerlendirme yapılması önemlidir.

Göbek Düşmesi Nasıl Önlenebilir?

Göbek düşmesini önleyebilmek için günlük hayatta alınabilecek önlemler mevcuttur. Göbek düşmesini engellemek için aşağıdaki durumlara özen gösterilebilir:  

• Ağır yük kaldırmaktan kaçının: Eğilerek yük kaldırmak, karın kaslarına fazla baskı uygular.
  
  
• Düzenli egzersiz yapın: Karın kaslarını güçlendiren egzersizler yaparak karın duvarının güçlü olması sağlanabilir.
  
  
• Kabızlığı önleyin: Uzun süreli ıkınma karın içi basıncını arttırarak, göbek düşmesine sebebiyet verebilir. Lifli gıdalarla beslenerek günlük su ihtiyacınının karşılanmasına dikkat edilmelidir.
  
  
• İdeal kilonuzu koruyun: Fazla kilo, göbek çevresindeki kaslara ekstra yük bindirir.
  
  
• Ani hareketlerden kaçının: Ani doğrulma veya bükülme hareketleri sırasında göbek bölgesi zorlanabilir.
  
  
• Doğru duruş alışkanlıkları edinin: Uzun süreli yanlış duruşlar, karın kaslarını zayıflatabilir.
  
  
• Gebelik sürecinde destek alın: Hamilelikte karın kaslarının kontrolü için alanında uzman biri eşliğinde egzersizler yapılmalı.

Sık Sorulan Sorular

• Göbekte çıkan şişlik, göbek düşmesinin bir belirtisi mi?

Göbekte var olan şişlik, göbek düşmesinin bir belirtisi olabilir. Ancak kesin tanı için alanında uzman bir doktorun muayene etmesi ve gerekirse görüntüleme yöntemleri uygulanmalıdır.  

• Göbek düşmesi için hangi doktora gidilmelidir?

Göbek düşmesi belirtilerini yaşıyorsanız genel cerrahi bölümü doktorlarına başvurabilirsiniz. Uzman doktor göbek düşmesi konusunda tanı koymak için birtakım değerlendirmeler yapacaktır.   

• Göbek düşmesi evde uygulanabilecek yöntemler ile iyileşir mi?

Evde uygulanacak yöntemler göbek düşmesi probleminin kaynağını çözmeyebilir. Bilinçsiz bir şekilde gerçekleştirilen uygulamalar zarar verebilir.  

• Göbek düşmesi için ilaç tedavisi var mı?

Göbek düşmesi genellikle bir cerrahi müdahale gerektirir, ancak bazı durumlarda egzersiz ve diyet değişiklikleri ile hafifletilebilir. Öncelikle bir uzmana danışarak uygun tedavi yöntemini belirlenmelidir.